Soms kom ik een onderzoek tegen dat me verrast. Dit keer niet omdat er een nieuw ingrediënt wordt besproken, maar omdat er iets heel gewoons als douchen op een bijzondere manier wordt ingezet voor de huid. In een recente studie uit Japan werd gekeken naar het effect van een ‘ultrafijne bubbel-douche’ op eczeem. Wat blijkt? Zo’n douche maakt verschil.
Eczeem en een verstoorde huidbarrière
Mensen met eczeem (atopische dermatitis) hebben vaak een verstoorde huidbarrière. Ook is hun afweersysteem meestal te ‘gevoelig’ afgesteld. De huid verliest daardoor gemakkelijk vocht en is extra gevoelig voor prikkels van buitenaf. Zo kunnen sneller ontstekingen en irritaties ontstaan, en verergert de jeuk.
Als je eczeem hebt, weet je hoe kwetsbaar je huid dan is. Zelfs milde reinigers of alleen water kunnen al prikken of jeuk geven. Toch is het schoonhouden van de huid belangrijk: zo blijft de barrièrefunctie behouden en worden vuildeeltjes, allergenen en schadelijke bacteriën verwijderd.
Het herstellen van die huidbarrière – naast het remmen van ontstekingen – is dan ook een essentieel onderdeel van de behandeling. Meestal gebeurt dat met goede huidverzorging in combinatie met speciale zalven of ontstekingsremmende middelen. Ook baden en douchen kunnen helpen – mits je dat op een milde manier doet (zie de tips onderaan).
In dit onderzoek werd een speciale douche getest: een douche die piepkleine luchtbelletjes produceert.
Wat zijn ultrafijne bubbels?
Een ultrafijne bubbel-douche klinkt misschien als een reclame van een luxe spa, maar er zit serieuze technologie achter. In een ultrafijne bubbeldouche wordt lucht (of soms een mengsel van zuurstof en stikstof) met hoge snelheid in water geïnjecteerd onder druk. Hierdoor ontstaan miljarden piepkleine belletjes. Deze belletjes zijn zo klein (kleiner dan een micrometer ) dat ze zelfs tussen huidcellen kunnen doordringen. Daardoor reinigen ze de huid (zonder zeep) en kunnen ze ook inwerken op diepere huidlagen.
In Japan worden dit soort systemen al langer gebruikt in de medische wereld – bijvoorbeeld voor het schoonhouden van medische apparatuur. Ook zijn de microbubbel-douchekoppen daar inmiddels populair voor thuisgebruik, vanwege hun huidvriendelijke reiniging en hydraterende en werking. De effectiviteit bij huidaandoeningen zoals eczeem was tot nu toe echter nog niet onderzocht.
Het onderzoek: een douche als therapie bij eczeem
In de studie die ik las, onderzochten Japanse wetenschappers het effect van deze ultrafijne bubbels op twee typen muizen met atopische dermatitis. De ene groep had eczeem door blootstelling aan externe prikkels zoals huisstofmijtallergeen, de andere door een genetische afwijking. Beide groepen werden een tot twee weken lang dagelijks gedoucht – de ene helft met normaal water, de andere helft met ultrafijne bubbels.Wat bleek? De muizen met eczeem door allergenen als huisstofmijt hadden na die week aanzienlijk minder ontstekingen en een verbeterde huidbarrière. Zo zagen de onderzoekers onder meer een toename van belangrijke huidbarrière-eiwitten (onder meer filaggrine) die essentieel zijn voor een goed functionerende huid.
Wat doen die bubbels dan in de huid?
Volgens de onderzoekers zorgen de minuscule belletjes van de bubbeldouche voor een verbeterde huidbarrièrefunctie door enerzijds allergenen te verwijderen. Maar ook door direct of indirect de diepere lagen van de opperhuid te stimuleren, waardoor de synthese van deze eiwitten wordt bevorderd.
Minder duidelijke effecten
Bij de muizen die eczeem hadden door een genetische afwijking waren de effecten van de bubbeldouche niet zo duidelijk. De onderzoekers denken dat de onderzochte periode daarvoor te kort was; mogelijk zou een behandelperiode van enkele maanden wel effect hebben kunnen laten zien.
Interessant genoeg zagen de onderzoekers ook lichte verbetering bij de controlegroep die met normaal water werd gedoucht (dus zonder bubbels). Mogelijk speelt milde waterreiniging dus ook een rol bij herstel – maar de effecten waren beduidend kleiner dan bij de ultrafijne bubbeldouche.
Wat betekent dit voor jou?
Betekent dit dat je nu in een high-tech douchekop moet investeren? Nee, niet per se. Maar ik vind het wel heel interessant dat er manieren zijn om de huid te helpen zonder dat je er iets op smeert. Zeker voor mensen met een gevoelige huid of eczeem, voor wie veel producten juist te heftig zijn, is dit een hoopgevend idee. Misschien wordt douchen in de toekomst wel onderdeel van de therapie bij huidproblemen.
Milde reiniging: heel belangrijk!
Wat ik verder meeneem uit dit onderzoek, is het belang van milde reiniging. Of dat nu is met een ultrafijne bubbeldouche of met een milde cleanser: het reinigen van de huid is heel belangrijk bij de huid met eczeem. Maar reinigen moet natuurlijk niet meer stukmaken dan herstellen, want daar gaat veel mis bij mensen met een eczeemhuid. Als technologie daarbij kan helpen – des te mooier.
Enkele kanttekeningen bij de studie
Zoals altijd is het goed om wel kritisch te blijven. De studie is uitgevoerd bij muizen, dus we weten nog helemaal niet of dit bij mensen net zo werkt. In het onderzoek werden de muizen slechts een tot twee weken gevolgd. Het zou goed zijn als er nu vervolgonderzoeken komen waarin mensen gedurende enkele maanden worden onderzocht. Je begrijpt: ik houd de literatuur met grote nieuwsgierigheid voor je in de gaten.
Tot slot nog wat tips
Heb je snel last van een droge (eczeem)huid? Zo bescherm je je huid onder de douche en daarna:
- Niet te heet douchen. Heet water droogt de huid uit en kan jeuk verergeren. Lauw tot warm water is het beste.
- Gebruik milde, niet-schuimende reinigers. Schuimende producten kunnen de huidbarrière aantasten.
- Douche niet te lang. Hoe lekker het soms ook is, beperk je douchetijd tot een minuut of 5-10. Is ook beter voor onze planeet!
- Dep je huid droog, wrijf niet. Dat voorkomt extra irritatie.
- Hydrateer!een hydraterende bodylotion (zonder irriterende ingrediënten als parfum). Zo sluit je het vocht in en help je de huidbarrière te herstellen.
De waterhardheid
Ik vertel mensen met een droge huid vast niets nieuws als ik zeg dat ook de waterhardheid nog een rol speelt. Hard water bevat veel kalk en mineralen, die kunnen de huid uitdrogen doordat ze het natuurlijke vetlaagje en de zuurgraad van je huid aantasten. Verder zorgt hard water ervoor dat je doucheproducten minder goed werken en in water oplossen. Dat is de reden waarom je shampoo bijvoorbeeld minder goed schuimt onder een ‘harde’ straal. Ook kunnen zeepresten achterblijven, wat de huidbarrière irriteert en uitdroogt. Dit kan eczeem verergeren. Omdat de ultrafijne bubbeldouche zonder zeep werkt en met minuscule bubbels reinigt, vermindert deze douche de nadelige effecten van hard water.
